MART RİTÜELİ “MARTENİÇKA BİLEKLİĞİ”

10 Mart 2025, 10:26

Bahar tüm renkleriyle, tüm ihtişamıyla kapıda bekliyor. Doğa yavaş yavaş uyanıyor, canlanıyor. Bizler de bu hareketlenmeye karşı durmayarak, ayak uydurarak canlanıyoruz.
Bu durumun sevincini, neşesini kutlamayalım da ne yapalım?
Dilek dilemenin, hayal kurmanın zamanı!
Bu dilekler için bir ritüelin olması ve uygulanması, insana mutluluk veren bir etki yaratır.
Bu ritüellerden biri de mart ayında uygulanan "Marteniçka (Martenista) Bilekliği" takmaktır.
**"Marteniçka (Martenista) Bilekliği"**nin hikâyesi nedir, ne zaman ve nasıl takılır?
Zorlu kış mevsiminden sonra bolluk ve bereketin yaşanacağı baharın gelişi, farklı kültürlerde tarih boyunca kutlanmıştır.
Kimileri bunun yüzyıllardır süregelen bir Pagan geleneği olduğunu, kimileri ise Bulgar geleneği olduğunu söylüyor.
Balkan coğrafyasında baharın gelişini müjdeleyen ve kutlayan geleneklerden biri olan "Marteniçka Bilekliği", baharın ilk ayı olan mart ayının başlamasıyla bileklere takılan bir bilekliktir.
Kırmızı ve beyaz iplerle örülen bu bilekliğe "Marteniçka" adı verilmektedir.
Bulgaristan göçmenlerinin ülkemize getirdiği bu ritüel, Türkiye'de de yaşatılan bahar gelenekleri arasında yer alıyor.

Bulgaristan, 1300’lü yıllarından bu yana yaklaşan baharı Çestita Baba Marta (Marta Nine) kutlamaları ile karşılıyor.
En eski geleneklerinden olan Çestita Baba Marta (Marta Nine) günleri, 1 Mart tarihinde başlamakta ve Mart ayı süresince devam etmektedir.
Bulgarlar, Marteniçka (Martenista) bilekliği adı verilen, beyaz ve kırmızı yünden yapılan süsleri yakınlarına ve sevdiklerine vererek yıl boyu sağlık ve güç dileklerini iletiyorlar.
İlk Marteniçka (Martenista) bilekliği, hiçbir figür ve aksesuar takılmadan, sadece kırmızı ve beyaz yün ipliklerle yapılırken, zaman içinde çeşitli süsler takıldığı görülmektedir.

Bulgaristan kültüründe Marteniçka (Martenitsa) bilekliğinde kullanılan beyaz renk uzun ömrü simgelerken, kırmızı renk ise güç ve sağlığı simgeliyor.
Marteniçka (Martenitsa) bilekliği takılırken sağlık, şans, bolluk, bereket gibi iyi dileklerde bulunulur; dilek tutulmadan takılmaz.
İnanışa göre hediye edilen ve takılan Marteniçka (Martenitsa) bilekliği, leylek (kırlangıç) görünene kadar takılır. Ardından ağaç dallarına asılan Marteniçka (Martenitsa) bilekliği, ağacın korunmasını ve meyve vermesini sağlamaktadır. 1 Mart'ta takılan bileklik, eğer ay sonuna kadar leylek görülmezse, 31 Mart'ta çıkarılır ve diğer yıla kadar istenirse saklanır.
Diğer bir ritüele göre ise dilek tutulan yerde Marteniçka (Martenitsa) bilekliği toprağa gömülür veya taşın altına konulur. Leylek görüldükten sonra Marteniçka (Martenitsa) bilekliği ağaca bağlanır. Eğer hiç ağaç yoksa taşın altına konulur.

Rivayete göre, uzun yıllar önce bir kral sefere gitmiş. Aradan zaman geçmiş, ancak haber bekleyen kraliçe umutsuzluğa kapılmak üzereyken, nihayet kralın bir posta güvercini ile yolladığı kırmızı ve beyaz iplikten oluşan bir "haber" almış.
Mesajı anlayamayan kraliçe, bunun anlamını ancak kralın dönüşünde öğrenebilmiş. Meğer kral, zor bir savaştan ağır yaralı olarak çıkmış; ancak barış sağlandıktan sonra iyileşebilmiş. Dolayısıyla Marteniçka (Martenitsa) Bilekliği’nde kırmızı ipliğin sağlığı, beyaz ipliğin ise barışı sembolize ettiğine inanılıyor.

Marteniçka (Martenitsa) bilekliği yapımında kullanılan beyaz ve kırmızı renkler, Türk kültüründe farklı anlamlar taşır. Beyaz; temizlik, duruluk, saflık, büyüklük ve yaşlılıkta olgunluğu temsil ederken, ateşin rengi olan kırmızı ise temizleyici ve kutsayıcıdır.
Yapmanız gereken şey aslında basit: Mart ayına girerken kırmızı ve beyaz ipliklerden bir bileklik yapıp, dilekler dileyerek bileğinize takmak.
Ne kadar sürede çıkaracağınız ve sonrasında ne yapacağınız size kalmış. Önemli olan niyet ve mutluluk! Evrene güzel dilekler ileterek sonuca bakalım.
Ben, gönülden edilmiş bir dileğin doğru zamanda yerini bulacağına inanıyorum. Bu inancımdan da hiç vazgeçmedim.
Önümüzde koca bir Mart ayı var, bu geleneği kaçırmayın derim!
Bir şeylerin olması için önce istemek gerek…

KAYNAK:1)https://www.hurriyet.com.tr/bilgi/galeri-martenicka-bileklik-hikayesi-nedir-ne-zaman-ve-nasil-takilir-martenicka-ritueli-oncesi-en-dog-ru-bilgiler-42710376/5
2)https://www.aa.com.tr/tr/yasam/bulgaristan-gocmenleriyle-gelen-bahar-gelenegi-martenicka-bileklere-takildi/2522138
3)https://www.eagvs.com/blog/baba-marta-kutlamalari

Yorum Gönder 0

Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.