Kontrol altına almaya çalışılsada enfeksiyon hastalıkları halen dünyanın gündemini meşgul etmektedir. Geçmişten günümüze kadar birçok hastalık yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. Bundan önce ebola vardı şu an Covid19. Bu şekilde dönem dönem farklı mikroorganizmaların salgınlar yapmasının yanı sıra bazı enfeksiyonlar düzenli olarak insalığı tehdit etmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde hastanede tedavi gören hastaların 1/3’ ünde hastane kökenli enfeksiyonlar gelişmektedir. Hastane ortamına gelen şifa bulmak isteyen hasta bir de hastane ortamındaki hastalıkla uğraşmaktadır. Bu enfeksiyonlar enjeksiyon alanından tutunda fizik tedavide kullanılan havuzlardan bulaşan enfeksiyonlara kadar geniş bir alanda görülebilir. Engellenebilir hastane enfeksiyonları sebebiyle her yıl onlarca kişi yaşamını kaybetmektedir.
1-EL HİJYENİ :
İnsan cildi bakterilerin yaşam alanıdır. Çoğalması ve hayatını sürdürmesi için el verişlidir. Sağlık çalışanlarının ellerinin her santimetre karesinde 39000 ila 4600000 bakteri bulunabilir. Bu bakterilerin bir bölümü kalıcı flora, bir bölümü ise geçicidir. Bu yüzden el hijyeni mutlak önem arzeder. Alkollü el dezenfektanları standart su/sabunla yapılan el temizliğine nazaran 100 kata kadar daha fazla bakteriyi yok edebilir. Alkollü el dezenfektanı kullanılması pratiktir ve kısa sürede uygulanabilir.
2-İZOLASYON PRENSİPLERİ :
Enfeksiyon hastalıkları duyarlı konağa bir mikroorganizmanın uygun yolla bulaşması sonucunda gelişir. Mikroorganizmalar konağa şu yollarla bulaşır:
-TEMAS YOLU
Kirli ellerle temas bulaşın en önemli nedenidir. Ebola virüsüde bu şekilde bulaşır. El hijyeni, eldiven kullanmak önemlidir.
-DAMLACIK YOLU : Bulaş, öksürük, hapşuruk, konuşma veya aspirasyon gibi işlemler sırasında yakın temas sonucunda gelişir. Hastalıklı veya risk taşıyan kişilerin yanında maskesiz ve en az 1m veya daha yakın durulmamalıdır.
Aklımıza grip gelebilir. Etkili olan büyük damlacıklar taşınır ve en fazla 1m uzağa gidebilir. Solunum yolu küçük partiküllerle hava yolu ile bulaşır. Tüberküloz ve su çiçeğide bu yolla bulaşabilir.
-SOLUNUM YOLU : Bulaşan hastalığı geçiren kişinin tek olarak izolasyonu gerekmektedir.
-KAN YOLU : HBV, HIV ve HVC gibi virüsler kan yoluyla bulaşabilir.
-TRANSDERMAL : Deri yoluyla bulaşabilen, derinin emiliminden sonra vücudun dolaşım sistemine karışması ile oluşabilir.
-FEKAL ORAL : Genelde dışkı, su ve besinler aracılığı ile bulaşır. Direkt fiziksel olarak veya dolaylı yollardan bulaşabilir.
-VEKTÖRLERLE : Hastalıkların insanlara veya hayvanlara bulaşmasını sağlayan canlılardır. Kan emen sinekler, pireler, keneler, farelerdir. Vektörlerle sıtma, Kırım-Kongo kanamalıa ateşi, hanta virüsü, tatarcık ateşi, batı nil ateşi gibi hastalıklara sebep olurlar.