“Eğer ölürsem buralarda
Eğer benim için ağlayan biri varsa başucumda
Vasiyetimdir beni götürsünler doğduğum topraklara
Beni köyümün yağmurlarında yıkasınlar”
Müziğinin sahibi Arabesk müziğinin kralı Ferdi Tayfur’u kaybettik.
Bir döneme damgasını vuran dertlilerin, çilekeşlerin, mazlumların, ezilenlerin, sömürülenlerin, severek kavuşamayanların, kısacası kendisini bulmak isteyenlerin kendini buldukları şarkıların üstadı Ferdi Tayfur
Halkın dertlerini, sıkıntılarını müziklerine konu edinerek kendine bu halkın içinde bir yer buldu.
Gönüllere taht kurup düşmeyecek şekilde uzun yıllarca o gönüllerde kaldı.
Kimiler eleştirdi kimileri göklere çıkardı onun yaptığı şarkıları.
Şarkılarını anlayanlar yoluna yoldaş oldular, anlamayanlar gönlüne kardeş oldular.
Besteci, söz yazarı, sinema yönetmeni ve oyuncusudur.
Asıl adıyla “Ferdi Turanbayburt” sahne adıyla “Ferdi Tayfur”.
Sanatçıya adını dublaj sanatçısı Ferdi Tayfur'un hayranı babası Cumali Turanbayburt koymuştur.
15 Kasım 1945 tarihinde Adana'nın Yüreğir ilçesine bağlı Taşçı köyünde doğdu. (Bazı kaynaklar doğum yerini Adana'nın Hürriyet Mahallesi olarak belirtmektedir.)
Ancak verdiği bir konserde aslen Besni'li olduğunu kendisi söylemiştir.
Babası Cumali, annesi Hatice ile birlikte dört kardeşin sonuncusudur.
Çiftçi bir ailenin çocuğu olan Ferdi Tayfur’un müzikle tanışması, oldukça erken yaşlara dayanıyor.
Babası Cumali Tayfur’un trajik bir şekilde öldürülmesi, henüz küçük yaşlardayken onun hayatında derin izler bıraktı.
Babası Ferdi Tayfur’un okumasını ve büyük adam olmasını istiyordu.
Ama babasının vefatı üzerine ailesine bakmak zorunda olduğundan eğitim hayatını bırakarak çalışmaya başladı.
“Başucumda biten yediverenleri ah âşıklar koklasınlar
Yaz henüz gelmişti ben ayrıldığımda
Kaç vakit oldu kaç ay kaç yıl kaç asır evimden ayrı
A benim ruhumun teri memleketim
Dünyayı verseler değişmem çayırındaki bir çiğ tanesine
Meğer gurbet dediğin mahpuslukmuş güneşli avlularda yaşanırmış öylesine
Dönüşümde ne bulurum bilemem”
Henüz 5 yaşında iken ailesine destek olmak için küçük yaşta çalışmaya başlayan Ferdi Tayfur, zamanla müziğe olan tutkusunu fark etti ve kendi çabalarıyla çalışmalara başladı.
Radyodan dinlediği şarkılar, onun hayal dünyasını genişletiyor, kendine şarkı sözleri ve besteler yapmasına yardımcı olmuştu.
Babasının ölümünden sonra annesinin evlenmesi ile çocukluk yıllarında üvey babasının şekerci dükkânında çıraklık yapan Ferdi Tayfur okumayı iş hayatında öğrendiğini söylemiştir.
Eniştesinin yardımıyla bir süre Sakıp Sabancı'nın Ceyhan'daki mısır çiftliğinde çalıştı.
Bir süre Konya'da bir gazinoda çaycılık yaptı.
“Bildiğim döneceğim ey verilmiş sözüm edilmiş yeminim elbet bir gün döneceğim
Yıl kaç olur hangi mevsim bilemem
Elimde takvim yapraklarından güller gözümde bir çocuk saçlarımda kar
Bunca acıyı boşa çekmez hiç kimse ve bunca ölümden kolay dönülmez bu kadar sevmeyince”
Ailesinin geçimine katkıda bulunan Tayfur aynı yıllarda düğünlerde şarkı söylerken Adana Radyosu'nun müzik yarışması katılır.
Yarışmada birinciliği kazanamaz ve ikinci olur, üvey babasının engellemelerine karşı İstanbul'a gelip Lunapark Gazinosu'nda iş bulur ve Nurten İnnap'a bağlama çalmaya başlar.
Genç yaşlarında Adana’da çeşitli düğünlerde ve eğlencelerde şarkı söyleyerek yeteneğini göstermeye başlayan Ferdi Tayfur, çevresindekiler tarafından “gelecek vaat eden bir ses” olarak tanındı. İstanbul’a gitme hayali kuran genç Ferdi Tayfur, 16 yaşındayken elinde küçük bir valizle şarkıcı olmak hayaliyle 1968 yılında büyük şehre doğru yola çıktı. Ancak İstanbul, ona ilk etapta istediği fırsatları sunmadı.
Kendini ispatlayamayan Ferdi Tayfur, tekrar Adana'ya dönerek ve çiftlik işlerine ve traktör şoförlüğüne devam eder.
İlk plağı olan “Ekmek Parası”, 1968 yılında yayınlandı, ancak beklediği başarıyı yakalayamadı. Bu başarısızlıklar, onun müzikten vazgeçmesine neden olmadı. Aksine daha da azimle çalışmaya devam etti. Müzik dünyasının büyük isimlerinden ses eğitimi aldı ve dönemin ünlü yapımcılarına ulaşarak şansını zorladı.
1974 yılı, Ferdi Tayfur için bir dönüm noktası oldu. “Huzurum Kalmadı” adlı şarkısı ile Türkiye genelinde tanınmaya başladı. Şarkının duygusal sözleri ve Ferdi Tayfur’un içten yorumu, halkın kalbinde yer etti. Bu başarıyı, kısa sürede birçok şarkıyla taçlandırdı.
1970'lerin sonlarında ve 1980'lerde Ferdi Tayfur, arabesk müziğin en güçlü isimlerinden biri haline geldi. “Çeşme”, “Batan Güneş”, “Ben de Özledim” ve “Dur Dinle Sevgilim” gibi şarkılar, dönemin klasiklerinden oldu. Onun şarkıları, yalnızca bir müzik parçası değil, aynı zamanda Türk halkının duygusal dünyasının yansımasıydı. Aşk acısı, ayrılık, fakirlik ve çaresizlik gibi temalar, Ferdi Tayfur’un müziğinde hayat buldu.
Ferdi Tayfur’un sesi, yalnızca Türkiye’de değil, Avrupa’da yaşayan Türkler arasında da büyük bir hayran kitlesi oluşturdu. Yurt dışında verdiği konserler, gurbetçi topluluklar tarafından çok büyük ilgi gördü.
Ferdi Tayfur, 1976 yılında sinema dünyasına da adım attı. İlk filmi olan “Çeşme”, onun yalnızca bir müzisyen değil, aynı zamanda başarılı bir aktör olduğunu kanıtladı. Bu film, müziği ve sinemayı bir araya getiren bir yapım olarak büyük bir başarı elde etti.
Sonraki yıllarda çektiği “Derbeder”, “Batan Güneş”, “Yadeller” ve “Yağmur Çiselerken” gibi filmleri, gişe rekorları kırdı. Filmlerinde genellikle halkın içinden gelen karakterleri canlandıran Ferdi Tayfur, sinema izleyicisiyle de güçlü bir bağ kurmayı başardı.
Ferdi Tayfur’un özel hayatı, kariyeri kadar ilgi çekici bir konu olmuştur. İlk evliliğini genç yaşta yapan sanatçı, bu evlilikten Timur adında bir oğlu vardır. Sonrasında resmi nikahlı ilk ve tek eşi olan Zeliha hanımdan iki kızı(Tuğba, Funda) olmuştur. Ancak onun en çok konuşulan ilişkisi, 1970’lerin sonunda ünlü oyuncu Necla Nazır ile yaşadığı aşk oldu.
Necla Nazır ile olan ilişkisi, hem Türk sinema hem de müzik dünyasında büyük yankı uyandırdı. Birlikte uzun yıllar süren bir beraberlik yaşayan çift, dönemin en çok konuşulan magazin konularından biri haline geldi. Bu birliktelikten kızları Tuğçe Tayfur dünyaya geldi. Necla Nazır ile birlikteyken ilişki yaşadığı Habibe Ümyani Demir’den Ferdi Taha adında bir çocuğu olmuştur. Sanatçı 2010 yılında uzun yıllar sonra resmi nikâhı hala devam eden ilk eşi Zeliha Turanbayburt ile beraber yaşamaya başlamıştır.
Necla Nazır ile ilişkisi her ne kadar sona ermiş olsa da, Ferdi Tayfur’un hayatındaki etkisi hep devam etti. Daha sonraki yıllarda farklı ilişkiler yaşasa da Necla Nazır ile olan bağı, hayranlarının hafızasında unutulmaz bir iz bıraktı.
“Yollara dalarken kara gözlerin
Getirir mi rüzgar son nefesimi”
Ferdi Tayfur, aktif müzik kariyerine 1990’ların sonuna kadar devam etti. 2000’li yıllarda ise daha sakin bir yaşam sürmeyi tercih etti. Çıkardığı albümlerle, konserlerle ve biyografik kitaplarıyla hayranlarıyla bağını sürdürdü. Ayrıca, “Bir Zamanlar Ağaçtım” adlı otobiyografik kitabıyla hayatını ve müzik yolculuğunu sevenleriyle paylaştı.
Ferdi Tayfur, bugün hâlâ Türk müziğinin en önemli isimlerinden biri olarak anılmaktadır. Şarkıları, yalnızca bir dönemle sınırlı kalmayıp nesiller boyunca dinlenmeye devam ediyor. Onun müziği, insanların duygularına tercüman oldu ve hala bu gücünü koruyor.
Ferdi Tayfur’un hayat hikâyesi, zorlukların içinden gelen bir yıldızın hikâyesidir. Adana’nın bağrından çıkan bu ses, milyonların kalbine dokunmuş ve arabesk müziğin simgesi haline gelmiştir. Hayatı, hem ilham verici bir mücadele hem de sanat dünyasında kalıcı bir miras bırakmanın öyküsüdür.
Ferdi Tayfur, yalnızca bir sanatçı değil, aynı zamanda halkın içinden çıkan bir yaşam kahramanıdır. Onun şarkıları, sesi ve hikâyesi, her zaman hatırlanacak bir efsane olarak yaşamaya devam edecek.
50 kaset ve 34'un üzerinde film yaptı. 9 kez Altın Plak Ödülü aldı. 1982 yılında kendi adına Ferdifon Plakçılık şirketini kurdu. 2009'da inşaat sektörüne de girmiştir.
Türk müziğinde yerini bulan ve unutulmazlar arasında da yerini alacak Ferdi Tayfur 2 Ocak 2025 tarihinde, karaciğer ve böbrek yetmezliği tedavisi için kaldırıldığı hastanede saat 19.38'de ölmüştür.
"Hadi gel köyümüze geri dönelim
Fadime’nin düğününde halay çekelim"
Bu millet seni ve senin gibilerini unutmadı ve unutmaz.
Allahtan rahmet ailesine, sevenlerine başsağlığı ve sabır dileriz.
Olmasa derdimiz söyler miydi Ferdi’miz.
Kaynakça:1) https://www.haberler.com/ferdi-tayfur/biyografisi/
2)https://tr.wikipedia.org/wiki/Ferdi_Tayfur
3)https://www.kralmuzik.com.tr/biyografisi/ferdi-tayfur
4) Şiir “Köyümün Yağmurları” Erhan Güleryüz.